Od 2011 do końca 2017 roku Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie przeznaczył na walkę ze smogiem w Małopolsce 406 milionów złotych. – Wykorzystując dostępne narzędzia finansowe, z całą mocą wspieramy politykę proekologiczną, przyczyniając się w ten sposób do kształtowania postaw proekologicznych w świadomości społecznej – mówi Małgorzata Mrugała, prezes WFOŚiGW w Krakowie.

Jednym z priorytetów funduszu jest działalność na rzecz poprawy jakości powietrza. Z całej puli środków najwięcej zostało przeznaczonych na wymianę kotłów i palenisk węglowych na te ekologiczne – aż 227 mln złotych. Na dofinansowanie termomodernizacji budynków WFOŚ przeznaczył 104 mln zł, a kolejne 74 mln złotych na odnawialne źródła energii.

Po pierwsze, PONE

Program Ograniczenia Niskiej Emisji wystartował w 2012 roku. Na samym początku korzystał z niego tylko Kraków. Dwa lata później dołączyły cztery gminy, a w 2015 już osiem. 2016 rok przyniósł umowy z 30 gminami na łączną kwotę 10 mln złotych. Sumując wydatki od 2012 roku małopolskie gminy otrzymały 103 mln złotych. Do tego należy doliczyć program KAWKA, który zaczął działać w 2014 roku. Miejscowości na walkę ze smogiem otrzymały 117 mln złotych.

Miliony milionami, jednak najważniejszy jest efekt ekologiczny. Dzięki funduszowi w ubiegłym roku zlikwidowano ponad 1800 kotłów, a zainstalowano 600 nowoczesnych kotłów węglowych i ponad 700 pieców na inne paliwo niż węgiel. W skali roku oznacza 504 tysiące ton zanieczyszczeń mniej w atmosferze.

Kraków korzysta

To, jak ważne jest wsparcie walki ze smogiem, które oferuje fundusz, widać po tym, co się dzieje w Krakowie. Stolica Małopolski uczestniczy w PONE sześć lat. W tym roku z miasta zniknęło ponad 6,2 tys. kopciuchów. Do magistrackiego Wydziału Kształtowania Środowiska wpłynęło ponad 4 tys. wniosków o rozliczenie dotacji do wymiany palenisk węglowych, a ok. 1,3 tys. – o jej udzielenie. Jeżeli wszystkie inwestycje zostaną zrealizowane, w 2018 i 2019 roku pozostanie do likwidacji około 8 tysięcy pieców.

Aby było cieplej

Nie od dziś wiadomo, że termomodernizacja jest jedną z najlepszych inwestycji, ponieważ przeciętne gospodarstwo domowe zużywa na ogrzewanie 70% energii. Jeśli wymienimy stare nieszczelne okna na nowe, zaoszczędzimy do 15% ciepła. Docieplenie ścian, dachu i stropu to oszczędności energii sięgające 25%.

Stąd program „Jawor” przychodzi z pomocą. – Powstał on po to, by nie pozostawiać bez wsparcia mieszkańców, którzy chcą wymienić piece, a jednocześnie muszą docieplić dom, lecz brakuje im na to funduszy – podkreśla prezes Małgorzata Mrugała.

„Jawor” jest dedykowany budynkom jednorodzinnym o powierzchni docieplanej poniżej 600 mkw. Właściciel takiego budynku może otrzymać pożyczkę na preferencyjnych warunkach w wysokości do 90% kosztów kwalifikowanych. Resztę musi stanowić wkład własny. Kwota pożyczki sięga od 20 do 100 tys. złotych. Oprocentowanie wynosi 2% w skali roku.

Ważne: pożyczka może podlegać umorzeniu w wysokości do 20% pod warunkiem spełnienia postanowień umowy.

Od początku istnienia Programu, tj. od 5 września 2016 r. do WFOŚiGW w Krakowie wpłynęło łącznie 206  wniosków na łączną kwotę ok. 11,5 mln złotych. Pozytywnie zostało rozpatrzonych 178 wniosków (9,7 mln zł). Od początku w ramach programu „Jawor” podpisano 159 umów na łączną kwotę pożyczki ponad 7,5 mln zł.

Może nie kropla w morzu, ale…

Wojewódzki Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie przeznacza na działania związane z poprawą jakości powietrza duże kwoty, ale potrzeby są jeszcze większe.

W związku z  antysmogową uchwałą sejmiku, należy wydać jeszcze więcej pieniędzy na wymianę starych kotłów węglowych na te nowoczesne, a dodatkowo zabrania montowania pozaklasowych kotłów w nowych budynkach. Zgodnie z nowymi przepisami, nie wolno też używać niskiej jakości paliwa stałego.

Należy również podkreślić, iż WFOŚiGW w Krakowie finansuje zadania z zakresu ochrony powietrza poprzez przekazywanie środków finansowych gminom, które są odpowiedzialne za realizację tych zadań zgodnie z przepisami prawa, między innymi prawa zamówień publicznych. Wszystkie przychody WFOŚiGW w Krakowie zgodnie z ustawą prawo ochrony środowiska przeznaczane są wyłącznie na projekty realizowane na terenie województwa małopolskiego.

W tym roku wpłynęły 84 wnioski w ramach PONE na ok. 35 mln złotych. To więcej niż zarezerwował fundusz. – Pierwotnie planowaliśmy na ten cel wydać 5 mln zł, później jednak, wychodząc naprzeciw naszym beneficjentom, dołożyliśmy kolejne 5 mln zł, również w formie dotacji – wylicza wiceprezes WFOŚiGW w Krakowie Anna Biederman-Zaręba

WFOŚiGW w Krakowie w liczbach

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie zawarł w ubiegłym roku 664 umowy o dofinansowanie różnych proekologicznych przedsięwzięć na łączną kwotę ponad 160,4 mln zł. Oto przykłady, co dzięki temu udało się osiągnąć w Małopolsce:

– likwidacja ponad 1,8 tys. pieców i kotłów węglowych;

– docieplenie ponad 144 tys. mkw. powierzchni budynków, co pozwoliło zmniejszyć zapotrzebowanie na energię cieplną o 46 tys. GJ rocznie;

– budowa nowych, odnawialnych źródeł energii o łącznej mocy ponad 2,8 tys. kW;

– ograniczenie ilości odpadów przemysłowych o 21 tys. ton rocznie oraz osadów ściekowych o 7 tys. ton;

– budowa ponad 104 km ścieżek rowerowych na terenie Małopolski;

– budowa blisko 9,7 km sieci wodociągowej;

– organizacja warsztatów ekologicznych dla ok. 104 tysięcy dzieci.