Poprawa jakości powietrza oraz zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych poprzez wymianę źródeł ciepła i poprawę efektywności energetycznej wielorodzinnych budynków mieszkalnych to główne cele pilotażu, który w III kwartale 2021 r. rozpocznie się na Dolnym Śląsku. To kolejny antysmogowy pilotaż Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, po województwie zachodniopomorskim i Pszczynie. Jego budżet wyniesie 15 mln zł.

„Planowany pilotaż to kolejne działanie zaproponowane przez resort klimatu i środowiska, którego celem jest rozwiązanie problemu smogu w Polsce poprzez wymianę tzw. kopciuchów. Tym razem jednak wsparciem chcemy objąć budynki wielorodzinne, ponieważ nadal wiele z nich ogrzewanych jest przestarzałymi źródłami ciepła. Poprawa ich efektywności energetycznej to wymierne oszczędności finansowe, ale przede wszystkim lepsza jakość powietrza” – powiedział minister klimatu i środowiska Michał Kurtyka, 17 maja 2021 r., podczas konferencji w Nowej Rudzie.

„Antysmogowy pilotaż na Dolnym Śląsku stanowi uzupełnienie oferty obecnego programu „Czyste Powietrze” i ma na celu dalsze diagnozowanie potrzeb i preferencji inwestycyjnych mieszkańców oraz wypróbowanie niektórych rozwiązań, które mogą w przyszłości zostać zaimplementowane w tym lub w innych programach” – zaznaczył wiceminister klimatu i środowiska Ireneusz Zyska, pełnomocnik rządu ds. OZE.

„W województwie dolnośląskim podejmujemy działania dla czystego powietrza przez wsparcie wymiany tzw. kopciuchów w budynkach liczących od 3 do 20 lokali mieszkalnych. Przeznaczamy na to 15 mln zł w formie bezzwrotnych dotacji. Pozwoli to na modernizację co najmniej 60 wielorodzinnych budynków mieszkalnych i 300 lokalów mieszkalnych oraz wymianę 720 sztuk nieefektywnych źródeł ciepła. Wszystkie te działania mają na celu poprawę efektywności energetycznej” – wyjaśnił prezes NFOŚiGW prof. Maciej Chorowski.

Dotacje w przedziale od 40 tys. zł do 290 tys. zł dotyczyć będą wymiany źródła ciepła na pompę ciepła powietrze/woda oraz inwestycji z zakresu wymiany stolarki okiennej/drzwiowej lub montażu wentylacji. Dotacja przeznaczona może być również na modernizację instalacji CO i CWU, wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła, ocieplenie przegród budowlanych, mikroinstalację fotowoltaiczną, dokumentację projektową, audyt energetyczny i ekspertyzy.

Kto może zostać beneficjentem?

Beneficjentami programu w podstawowym poziomie dofinansowania mogą zostać osoby fizyczne o rocznym dochodzie nieprzekraczającym 100 tys. zł, będące właścicielami lub współwłaścicielami lokali mieszkalnych w budynku wielorodzinnym od 3 do 20 lokali mieszkalnych. W tym przypadku intensywność dofinansowania kosztów kwalifikowanych wynosi od 30% do nawet 45% kosztów kwalifikowanych w zależności od rodzaju realizowanego przedsięwzięcia. Dotacja wyniesie:

• do 20 tys. zł w przypadku wymiany źródła ciepła na pompę ciepła powietrze/woda oraz inwestycji z zakresu wymiany stolarki okiennej/drzwiowej lub montażu wentylacji;
• do 15 tys. zł, jeśli będą to inne źródła ciepła albo podłączenie do efektywnego źródła ciepła w budynku połączone ze wspomnianymi zadaniami z zakresu wymiany stolarki okiennej/drzwiowej lub montażu wentylacji;
• do 5 tys. zł, jeśli przeprowadzona będzie tylko wymiana stolarki okiennej/drzwiowej lub zakup i montaż wentylacji, bez wymiany źródła ciepła.

Dla podwyższonego poziomu dofinansowania (tak jak w programie „Czyste Powietrze” konieczne będzie tu zaświadczenie z gminy o dochodach) będą to odpowiednio dotacje w wysokości do: 30, 25 i 10 tys. zł, maksymalnie do 60% kosztów kwalifikowanych wykonanego przedsięwzięcia. Beneficjentami pilotażu mogą zostać również wspólnoty mieszkaniowe w budynku wielorodzinnym od 3 do 20 lokali. W tym przypadku nie będzie występować kryterium dochodowe.

Warto zwrócić uwagę na to, że warunki dolnośląskiego pilotażu zakładają, że jeśli w budynku/lokalu mieszkalnym prowadzona jest działalność gospodarcza, to dotacja będzie pomniejszana proporcjonalnie do powierzchni zajmowanej na jej prowadzenie (jeśli powierzchnia przeznaczona dla działalności gospodarczej przekracza 30% – przedsięwzięcie nie kwalifikuje się do dofinansowania), a jeśli budynek/lokal mieszkalny wyposażony jest w inne źródło ciepła niż na paliwo stałe lub źródło na paliwo stałe spełniające wymagania minimum klasy 5 normy EN 303-5, wówczas dotacja możliwa jest tylko na docieplenie lub wymianę stolarki okiennej/drzwiowej oraz zakup i montaż wentylacji. Przyszli beneficjenci powinni też wiedzieć, że po zakończeniu przedsięwzięcia w budynku/lokalu mieszkalnym nie mogą być użytkowane źródła ciepła na paliwo stałe o klasie niższej niż 5, ponadto wszystkie źródła ciepła muszą spełniać docelowe wymagania uchwał antysmogowych.

Pilotaż programu, który prowadzony będzie przez WFOŚiGW we Wrocławiu, planowany jest na lata 2021-2024, a nabór wniosków rozpocznie się w  III kwartale 2021 r.